Circulariteit. We horen er steeds meer over de laatste tijd. In de politiek, op tv, op sociale media. Wat is het nou eigenlijk? Wat moeten we ervan vinden?
Wat is circulariteit?
Circulariteit gaat er van uit dat de producten van nu de grondstoffen zijn van later. Na gebruik kunnen producten gedemonteerd worden en de materialen weer opnieuw worden toegepast.
Circulair is de tegenhanger van lineair.
Het is de nieuwe trend van het moment, de toekomst, als we de (sociale) media moeten geloven. Geen fossiele brandstoffen, geen verdere aantasting van ecosystemen en een drastische vermindering van onnodige verspilling van onder andere consumentengoederen en bouwmaterialen.
De rijksoverheid wil dat we in 2050 een circulair Nederland hebben, zoals staat omschreven in het rijks brede programma circulaire economie.
In een nieuwsbericht van 10-07-2019, staat dat onze overheid 80 miljoen euro extra beschikbaar gesteld heeft voor de circulaire economie in 2019 en 2020. De beschikbare middelen maken het mogelijk om de doelen van het kabinet dichterbij te brengen en de transitie richting een circulaire economie op te schalen en te versnellen. In 2050 moet Nederland 100% circulair zijn. In 2030 zouden we op de helft moeten zijn.
Een circulaire economie is belangrijk om efficiënter om te gaan met onze grondstoffen en om het klimaatakkoord van Parijs te halen. De extra middelen vloeien voort uit de vorige eerder gepresenteerde klimaatmaatregelen.
Is circulariteit een goede ontwikkeling?
Van de ene kant is dat een goede ontwikkeling. Als een oude wasmachine of telefoon teruggaat naar een fabrikant om verkocht te worden als refurbished product in plaats van onnodig op een schroothoop te belanden is dat natuurlijk mooi meegenomen.
Hetzelfde valt te zeggen bij het vernieuwen van een gebouw. De oude bestanddelen gaan als legoblokjes terug de doos in om later gewoon weer hergebruikt te worden voor een nieuw ontwerp. In hoeverre is dat echter in praktijk te realiseren?
Voor consumentengoederen zal dit prima mogelijk zijn. Dat gebeurt nu al d.m.v. ‘refurbishing’: het opknappen van een gebruikt product om het een tweede leven te kunnen geven. Ideaal voor mensen die zoeken naar een economisch voordeligere oplossing, of een product waarbij het milieu minder belast wordt.
Zijn er ook nadelen?
Het meest vanzelfsprekende nadeel van circulariteit is dat het moeilijk is om te implementeren. Circulariteit is namelijk niet iets voor een paar partijen. Er moeten veel voorstanders zijn om het te laten werken. Zolang lineaire oplossingen economisch voordeliger zijn, zal het lastig zijn voor het circulaire principe om echt van de grond te komen.
Hoe ziet circulariteit eruit in de praktijk?
Laten we het eindresultaat van circulariteit eens hypothetisch proberen vorm te geven.
In de beginfases zullen de voordelen overschaduwd worden door de nadelen. Waar een gebouwbeheerder voorheen met relatieve eenvoud bijvoorbeeld een raamkozijn kon vervangen, gaat dat nu een stuk lastiger. Voorheen werd een oud kozijn verwijderd waarop er een nieuw exemplaar ingezet werd.
Nu moet eerst gecommuniceerd worden met de mensen die gaan over het gebouwpaspoort. Het verwijderen moet veel nauwkeuriger dan voorheen, omdat de oude kozijnen immers een nieuw leven moeten krijgen. Dat duurt langer en dat kost dus tijd en geld. De verwijderde kozijnen moeten vervolgens getransporteerd worden naar een circulariteit-depot, waar ze gesorteerd moeten worden, alvorens ze voor onbepaalde tijd worden gestald.
Dan is het maar de vraag hoe lang het duurt voor de oude kozijnen een nieuw leven krijgen toebedeeld. Want wat als het formaat niet juist is? Of als men simpelweg meer geïnteresseerd is in nieuw, modern geproduceerd materiaal?
Simpel gezegd, circulariteit lijkt te gaan zorgen voor meer omslachtigheid en regelgeving in een alles behalve vloeiend lopend proces, waarbij de milieuwinst ten koste gaat van effectiviteit.
Beeld je eens een maatschappij in waarbij alle diensten worden gehuurd. Van de lampen in je woning, tot je wasmachine, tot je auto en telefoon, tot de films die je kijkt. Mensen hebben vrijwel geen bezittingen meer. Alles is of eigendom van bedrijven, of wordt door bedrijven gereguleerd. Het is vandaag de dag al realiteit en met circulariteit zou het alleen nog maar meer die kant op kunnen gaan. Niet alleen de producten die je hebt zijn geregistreerd, zelfs afzonderlijke bestanddelen van je huis staan geregistreerd in een ‘gebouwpaspoort’. Je kunt vervolgens de vraag stellen wat voor weerslag dat heeft op het privacy vraagstuk.
Het is normaal geworden om maandelijks te betalen, in plaats van een product of dienst eenmalig te kopen. Dat is natuurlijk een mooi verdienmodel voor fabrikanten en bedrijven.
Als er iets scheelt aan het product, komt er een speciaal opgeleide monteur/onderhoudsman iets voor je vervangen, of er komt een update. Het zelf repareren van een defect product is uit den boze. Je zult de prijs moeten betalen die bedrijven/fabrikanten hanteren. Er is simpelweg geen andere oplossing.
Hoe je het ook bekijkt, circulariteit gaat leiden tot nog meer regels en vrijheidsinperkingen.
Hoe is circulariteit internationaal geregeld?
Voorlopig blijven we met meer vragen zitten dan antwoorden.
Wat is jullie mening en verwachting betreffende circulariteit?
De oplossing, of juist meer onnodige regelgeving en moeilijkheden?
Ik ben benieuwd naar jullie kijk op de ontwikkelingen!
Wilt u dit met ons delen, neem dan contact op met 073 – 6399 310 of via info@bv3projectsupport.nl.